Bağımlılığınız "rahatlamaya giden en az dirençli patikadır." Bunu en iyi bu şekilde düşünebilirsiniz. Porno artık en güvenilir dopamin kaynağınızdır ve limbik beyniniz "Evet, evet, evet! Yap haydi!" Arzunun doğası budur. Tüm bağımlılıklara sürükleyen budur.
Arzular normaldir. Beynin yemek yemek, içmek, seks yapmak için her zaman yaptığı şeydir.
"Başlama işareti" bir hatıra, düşünce, his ya da özlem duyulan aktiviteye olan duyarlılıktır. Beyniniz işaretleri ödüllere bağlar. Örneğin, fırındaki kurabiyenin kokusu aç olmasanız bile sizi yemeye güdüleyen bir işarettir. Pavlov'un köpeklerinin zili duyduklarındaki salyalarını düşünün. Eğer sigara içiyorsanız, yemeği bitirmek sigara içmeniz için bir işaret olabilir. Alkolikseniz, bir barın yanından geçmek sizin için içmeye bir işaret olabilir - 20 senedir ağzınıza içki koymamış olsanız bile. Porno bağımlıları için ise, evde yalnız kalmak, seksi bir fotoğrafın karşına çıkması, ya da geçmişteki bir porno sahnesini hatırlamak olabilir.
İşaretler çoğu kez değişen bir duruma sebebiyet verirler. Bir "at gözlüğü", harekete geçmek için karşı konulamaz bir güdü yaratırlar. İşaretler bağımlılık hafızasını harekete geçirdikleri için çok güçlüdürler. Aşağıda porno işareti sarı okla gösterilmiştir.
Burada olan limbik sistemin kontrolü ele alması ve rasyonel beyninizin "yemek molası" vermesidir. Eğer önümüze çıkan her güdü ve düşünce doğrultusunda hareket etseydik, hayat bir keşmekeş olurdu.
Sarı ok arzuyu temsil etmektedir, "Harekete geç" sinyalini. Mavi mantık süreçlerimizi, arzularımız üzerinde düşünmeye sebebiyet veren şeyi. Normalde, bu iki beyin fonksiyonu arasında hassas bir denge vardır. Limbik sistem sizin sadece "yapmanızı" ister. Örneğin, "patrona yumruk atmayı" ya da "dolabı açınca gördüğünüz o büyük dondurmayı yemeyi."
Normalde, rasyonel beyin hareketlerimizin sonuçlarını idrak eder. Bizi pişman olabileceğimiz pek çok dürtüden alıkoyar. Bağımlılık sonuçları umursamaz. Bağımlılık sürecindeyken, beyin kendini yeniden bağlamaya devam eder. Dürtü kontrolleriniz zayıflarken bağımlılık patikaları güçlenir.
Bağımlılık güçlü bir "yap şunu" patikası, ya da arzusu yaratır. Bu hafıza sarı renktedir. Bunun kadar önemli olan bir diğeri ise, zayıflatmış olduğunuz "yapma!" patikasıdır. Bağımlılık sürecinde olduğu için kesik mavi çizgi ile gösterilmiştir.
"Harekete geç" patikasını çiğnemiş bulunuyorsunuz, ve mantıken de "bir düşünsen..." patikasının üzerinde ise çimlerin büyümesine izin verdiniz. Geçmişi hatırlayan ve sonuçları algılayan rasyonel beyin etkisini kaybetti. Artık o bir sisle kaplı.
Pornoyu bıraktığınız zaman -umarım- iki şey olacaktır. Mavi olanın kullanılmasıyla birlikte bu patika güçlenecektir. Daha fazla kontrol sahibi olursunuz. Sarı olan, bağımlılık patikası ise zayıflar. Fakat bağımlılık patikası zayıflasa bile, hiç bir zaman tamamen kaybolmayabilirler.
"Toleransı" hatırlıyor musunuz? Bir uyuşturucunun ya da aktivitenin aynı etkiyi yaratması için daha fazla kullanılması ya da yapılmasıdır. Bağımlılığın gülü bir sinyalidir. Burada, porno kullanımında kullanımımızı arttırabileceğiniz iki yol mevcut. Porno izleme saatlerinizi arttırabilir, ya da daha uyarıcı pornolar izleyebilirsiniz. İşte burada "fantezilerin" yeniden bağlanması olayı yaşanıyor. Porno kariyerinize örneğin çıplak film yıldızları ile başlamak beklendik bir tavırken, belki sonrasında azgın erkeklerin arasında kalmış kızların ya da şiddetli tecavüz sahnelerine giden yolu keşfettiniz.
Coolidge Etkisi'ndeki yeni eşlere olan dopamin dalgalarında olduğu gibi, yeni porno tipleri için de dalgalar vardır. Eğer sizi şoke eden ya da anksiyete üreten yeni bir çeşit porno bulduysanız adrenalin dalgalanmaları da yaşarsınız.
Elinizdeki porno yıldızından sıkılmak yerine, izlemeye alışık olduğunuz hareketler neyse ondan sıkılmaya başlarsınız. "Sıkılmak" burada "sizi heyecanlandıracak kadar dopaminin olmaması" demek. Dopamin yenilikle karşılaştığında dalgalanır ve adrenalin güçlü duygulara karşı dalgalanır. Yani "yeniyi" ve "yoğun duyguları" birleştirdiğinizde, en büyük ödülü elde etmekle kalmıyorsunuz, fakat ne yazık ki, aynı zamanda en kuvvetli anıları da elde ediyorsunuz. Beyninizi güçlü bir yolla yeniden bağlıyorsunuz.
İşte bu yüzden porno kullanıcıları kendilerini şoka sokan şeyleri ararlar. Ya da "yasaklanmış" veya korku uyandıran. Onlar yaşayacakları en büyük dopamin ve adrenalin patlamasını aramaktadırlar. Duyguların yoğunluğu arttıkça, daha çok tekrarlanırlar ve daha güçlü bağlanma olur. Her yeni deneyim beyine yeni fanteziler bağlar. Eğer cinsel fantezileriniz değiştiyse... Beyniniz de değişmiştir.
Psikiyatrist Norman Doidge'nin yazmış olduğu "The Brain that Changes Itself" harika bir kitaptır. Beynin yeniden bağlanması hakkındadır ve okursanız (şiddetle tavsiye ediyorum) beyinlerimizin ne kadar değişken ve adapte olabilir olduğunu gerçekten anlarsınız. Hatta cinsellik kısmı bile var.
Doidge aşırı porno kullanıcılarını tedavi etmiştir. İki şey üzerinde çok nettir. İlki, porno bağımlılığı var olan bir şey. Ve bu beyni değiştiriyor. İkincisi, internet pornosu beyine yeni fanteziler bağlayabilir. Şöyle demektedir,
Günümüz porno salgını cinsel fantezilerin sonradan edinildiğine ilişkin grafiksel bir kanıttır. Pornografi, yüksek hızlı internet aracılığıyla dağıtılan, nöroplastik değişimin her koşulunu tamamlamaktadır.
"Nöroplastisilite" beynin yeniden bağlanması anlamına gelir. Porno seyahatine çıkarken, bunu aklınızda tutun. Beyninizin ödül döngüsü için neye baktığınız önemli değildir. Sadece uyarılmayı arzulamaktadır. Yani, "şoke eden" ya da "sürpriz" şeyleri sever, siz ondan iğrenseniz bile. Beyin korteksiniz (rasyonel beyin) neden bu pisliği izlediğinizi anlamasa bile.
Belki de, ünlü Southpark bölümünde olduğu gibi sadece kusan Japon kızları görünce kaldırabiliyorsunuz. Fakat şunu bilmelisiniz ki porno atlıkarıncasına binmeden önceki günlerinize dönebilirsiniz. Tekrar ediyorum, beyin kendini değiştirebilir.
İnternet pornosunu farklı kılan nedir? İşte başka insanların bahsettiği bazı faktörler:
İlki, sosyal faktörler. Bedava, gizlice kullanılabiliyor, kolayca erişilebiliyor ve kimse bir bağımlılığınız olduğunu bilmiyor.
Fakat psikolojik faktörler de var. Pornodan kurtulma siteleri sıkça internet porno bağımlılığını mastürbasyona ve heyecan veren görsellerle ilintili orgazma bağlarlar. Şüphesiz, bunların rolü olabilir. Ayrıca kendini suçlu hissetmek ve utanmak da bağımlılık döngüsünü sürdürür, yani onların da rolü vardır.
Bir başka çok önemli faktör ise internet pornosunun kullanım şeklidir. Ve ödül döngüsünü ve dopamini nasıl doğrudan etkilediğidir. İşte internet pornosunu farklı kıldığını düşündüğüm şeylerin listesi. Bu faktörler anormal bir şekilde dopamini uzun süre yüksekte tutar, bu da tabi ki ödül döngüsünü aşırı uyarır.
1. İnternet pornosunda aşırı yenilik mevcuttur. Siz tıklar ve tıklarsınız, ne kadar çok içeriğe bakmak isterseniz bakarsınız ve beyninizden olağanüstü miktarda dopamin fışkırır. İşte bu internet pornosunu geçmiş pornolardan ayırmaktadır.
2. Yiyecekten ya da uyuşturucu bağımlılığından farklı olarak, internet pornosunun tüketiminde fiziksel bir limit yoktur - uykuya dalmadığınız sürece. İşte bu önemlidir. Uyuşturucu ve yemekte, beyin bir noktadan sonra "Dur!" der-dopamin ve isteğiniz düşer. İnternet pornosunda, izleyerek ya da doruklarında gezerek saatlerce dopamininizi yüksekte tutabilirsiniz. İşte bu çok bağımlılık yaratır. Eğer boşalırsanız, örneğin, sıklıklar normal doygunluk mekanizmalarınızı (orgazmdan sonrası) daha da uyarıcı bir şey bularak zorlayabilirsiniz. Daha çok dopamin.
3. Diğer bağımlılıklarda, sadece daha sık yiyerek, kumar oynayarak ya da uyuşturucu kullanarak yükselebilirsiniz. İnternet pornosunda ise, yükselme yeni şoke eden porno çeşitleriyle "birden fazla aktöre bağlanır." İnternette aşırılıkların bir sonu yoktur ve bunların hepsi dopamini kışkırtır.
4. Diğer yiyecek ya da uyuşturuculardan farklı olarak, internet pornosu sürekli mevcuttur, sadece bir hatıra olarak hatırlanmayı bekler -istensin ya da istenmesin. Hatırlandıklarında, dopamini yükseltirler ve bu da bağımlılık patikalarını güçlendirir.
| <Önceki | Üst | Devam Et > |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder