Dopamin reseptörlerinin sayısındaki azalma döngüsü aynı zamanda bağımlılık döngüsünün de bir parçasıdır. Alem yapmakla başlar. Bu da dopamin reseptörlerinde düşüşe neden olur ki bu beynin zevk tepkisinin uyuşmasıdır. Artık, beyninizi uyarmak için daha fazlasını istiyorsunuz ki bu da sizde arzu duymak olarak kendini gösteriyor. Sonra daha çok alem yapıyorsunuz -daha fazla alkol ya da porno, farketmez- ve bu da dopamin reseptörlerinizi daha da düşürüyor. Şimdi ise, daha da az bir zevk tepkisine ve daha güçlü arzulara sahipsiniz. Ve yine alem yapıyorsunuz.
İşte döngü bu. Dopamin reseptörleriniz bu şekilde azalıyor. Bir yandan da, beyniniz hangi aktivitelerin dopamini yükselttiğini sürekli kaydediyor. Her bir aleminizde, dopaminiz yükseliyor - kısa bir zaman için. Bu halde, sadece pornoyu düşünerek dopaminizin devam etmesini sağlıyorsunuz. Sizin düşünmeden pornoya tıklamanıza sebep olarak düşük dopaminden kurtarmaya motive ediyor.
Bir döngüye hapsolmuş durumdasınız: bağımlılık döngüsüne. Dopamini "gaz pedalı", düşük sayıdaki reseptörleri ise "fren" olarak düşünün. Daha iyi hissetmek için dopamin pedalına bastıkça, beyniniz de dopamin reseptörlerini azaltarak frene basıyor.
Beyniniz böylece sürekli bağımlılığınızın alemini yapmak istiyor. Bence beyniniz en azından yiyecek ve seks alemi yapmak istiyor. Sebebini birazdan göreceğiz.
Son araştırmalar göstermiştir ki aşırı uyarıcı yiyeceklerin fazla tüketimi uyuşturu bağımlılarındakine benzer beyin değişikliklerine sebebiyet vermektedir. Özellikle, dopamin reseptörlerindeki düşüşte. Birazdan bu deneyin detaylarını vereceğim - ve dikkat ederseniz bunu bir doğal destekleyici ile yapıyorlar - uyuşturucu ile değil:
Sıradan fare yiyecekleri yerine, farelere kafeterya yiyecekleri verildi: sınırsız sosis, cheesecake, şekerleme, domuz pastırması ve DingDong lar. Dopamin reseptörleri bir kaç gün içinde aniden düştü. Ve çöküverdiler. Fareler obez olmuştu.
Aynı deneyde, diğer fareleri "kafeterya" diyetine sadece bir saat maruz bıraktılar. Onlarda beyin değişikliği olmadı... en azından deney süresi boyunca.
Yani sınırsız erişim ve aşırı tüketim beyin değişikliklerine sebebiyet verdi. Bunların ikisi de internet bağımlılığında mevcut.
Son bir kaç ayda, insanlar üzerinde yapılan araştırmalar göstermiştir ki şişmanlatıcı yiyeceklerin aşırı tüketimi beyinde zevk tepkisinin uyuşmasına sebep olmaktadır. Buna bakarak söyleyebiliriz ki eğer abur cuburların buna yol açtığı kanıtlandıysa, internetin aşırı kullanımı böyle bir şeye sebebiyet vermeyecektir demek çok akıllıca bir yaklaşım olmayacaktır. Video oyunu ve kumar bağımlılarının beyinleri üzerindeki araştırmalar da dopamin reseptörlerinde azalmaların olduğunu göstermiştir.
Esas husus: doğal destekleyiciler uyuşturucu bağımlılığına benzer beyin değişikliklerine yol açabilmektedir. Örneği de üstteki gördüğümüz slaytta olduğu gibidir. Aşırı tüketim uyuşmuş bir zevk tepkisine yol açmakta, ve bu da tatminsizlik ve arzuya sebebiyet vermektedir.
Peki bu obez fareler eski yiyeceklerine geri döndürüldüğünde ne oldu? İki şey: İlkin zoraki yediler, normal yiyeceklerle büyütülmüş olmalarına rağmen. Belki de onlara sıkıcı geliyordu, yeterince uyarılmıyorlardı. Bir başka deyişle tatmin olmuyorlardı. Bunlar aşırı porno kullananların sıklıkla söyledikleri ile paralellik gösteriyor:
1. Eski porno artık "sıkıcı", ya da yeterince uyarmıyor.
2. Porno zevkleri zamanla değişiyor - kimi zaman ürkütücü biçimde.
Bu iki değişim daha çok uyarılma için duyulan arzudan kaynaklanıyor (tatminsizlik).
Farelere olan ikinci şey - ya da olmayan şey - normal yiyeceklerine döndükten iki hafta sonra, dopamin reseptörleri hala eski seviyesine gelememişti (Deneyin bittiği zaman.) Bu fenomeni bir de farelere kokain vererek karşılaştıralım. Dopamin seviyeleri iki günde eski haline döndü. Bu garip. Kokain, elbette ki, daha fazla dopamin salgılatıyor. Peki bu azalış neden kokaine nazaran yiyecekte daha uzun sürüyor?
Sanırım burada bir çeşit genetik program devreye giriyor. Bu bir "alem mekanizması" olarak düşünüyorum. Bu mekanizma dopamin reseptörlerinin düşmesi ile devreye giriyor. Bunun olmasının bir sebebi olduğunu düşünüyorum. "Alem mekanizması" doğanın doymuşluk ya da tatminlik hissinin ("yeterince aldım" hissi) doğa tarafından zorlanmasının bir yolu. Bence bu hem yiyecek hem seks için geçerli.
Kimi zaman bu "Ben tamamım." hissinin zorlanmasının gerçek bir evrimel avantajı olabilir. Tek seferde yirmi poundluk bir avı istifleyen kurtları, ya da ayıların kış uykusundan önce kendisini somonla tıka basa doyurmasını düşünün. Ya da atalarımızın kış için bir kaç pound fazladan almasını.
Ya da çiftleşme dönemlerini - hamile bırakılacak bir haremle karşılaşıldığında? Elbetteki burada bunun bir avantajı vardır. Memeliler için, böle fırsatlar nadirdi, ve çabucak geçerlerdi. Yani limbik sisteminiz diyor ki, "Hazır bulmuşken götür!"
Sooty "alem mekanizmasının" ve Coolidge Etkisinin gerçek, canlı bir örneği. 24 dişinin olduğu bir kafese girmeyi başardı.. ve 42 tane deney faresinin babası oldu. Başarısının ardından yakalandığında, iki gün boyunca uyudu.
Böyle fırsatlar hayvanlar içn nadirdi. Ama, günümüzde, çevremiz değişti. Pornoya bağlanmak sizin genleriniz için çok mantıklı. İnternet sonsuz "çiftleşme" fırsatları sunuyor, ve sizin ilkel limbik sisteminiz bunu gerçek zannediyor. İşte esas olay bu. Beyninizin o kısmı onları gerçek zannediyor, her ne kadar sizin daha büyük beyin korteksiniz olayı daha iyi kavrasa da.
Yani, tıpkı diğer tüm sağlıklı memeliler gibi, genlerinizi etrafa genişçe yaymak istiyorsunuz. Ve sizin bu "çiftleşme seansınızın" sonu yok. Kendi kendine sürekli tekrar eden bir döngüye hapsoldunuz. Sınırsız yeni eşleşme fırsatları (internet pornosu), Coolidge etkisi(alem yapmak), daha az dopamin reseptörü, ve devam ettiğiniz sürece("alem mekanizması") daha çok yeni eşleşme fırsatı için arzulanmak. Sonuç olarak daha çok alem yapmak... ve işte yine başlıyoruz.
Buradan çıkacak mesaj: pornoya takılı kalmış olmanın suçlu hissettirecek bir tarafı yok. Siz sadece işinizi yapıyorsunuz. Saygıdeğer memelilerin istekli dişileri hamile bırakma işini... ekranda.
Fakat bağımlılıkta uyuşmuş zevk tepkisinden daha fazlası var. Diğer bir önemli yanı da beynin kendisini tekrar bağlaması. Eski bir deyiş vardır: "Beraber çalışan sinir hücreleri birbirine bağlanır." Yeniden bağlamak sinir hücreleri arasındaki bağlantıyı güçlendiriyor, ve onların iletişim kurmasını çok daha kolaylaştırıyor. Birbirlerine bağlandıkça, döngüler oluşturuyorlar. Bağlantıların gücü arttıkça, mesajın bu döngüler aracılığıyla hareket etmesi kolaylaşıyor.
Uyuşmuş zevk tepkisinde olduğu gibi, tüm bu yeniden bağlama olayı sinapslarda oluyor. Bunun nasıl gerçekleştiği aslında oldukça karmaşık, ve hala tam olarak anlaşılabilmiş değil. Fakat yeniden bağlama sürekli oluyor. Ve biz bu şekilde öğreniyoruz. Bu şekilde yeni anılarımız oluyor. Bu beyin döngülerini daha sık kullandıkça, onlar da daha güçleniyorlar. Yürümek ya da bisiklet sürmek gibi yetenekleri işte böyle öğreniyoruz.
Kimi öğrenme tekrarı gerektirirken; kimisi de gerektirmiyor. Örneğin, anıların yerleşmesi için tekrar edilmesi gerekmiyor. Yine aynı zamanda döngüler de var. Mezuniyetiniz için bir döngünüz var, ve belki en favori porno yıldızınız için de bir döngünüz var.
Beyin döngülerin oluşmasında kullanılan iyi bir anoloji patikalardır. Uzun çimlerin olduğu bir alandan ilk yürüdüğünüzde, yürümekte zorlanırsınız. Siz o yolu kullandıkça, yürümesi kolaylaşır. Sonuç olarak, patikada sadece toprak ya da tekerlek izleri kalır. Sanırım biz de bu şekilde "tekerlek izlerini takip ediyoruz". Bu patikayı bir hatıra, yetenek ya da alışkanlık olarak düşünün.
Esas husus sizin aynı patikayı kullanma ihtimaliniz yüksek, çünkü istemeseniz bile yürümesi daha kolay. İşte, size olan şey de bu. Uyuşmuş zevk tepkiniz ve hatıralarınız sürekli ama sürekli sizi porno kullanmaya teşvik ediyor. Yürürken izine kolaylıkla kapılası bir tekerlek izi yarattınız. Sizin için, o yol en az dirençli olan.
Güçlü duygular güçlü anılar yaratır. Bir anı yolu anında oluşabilir, ya da çok belirgin olan bir şeyin, ya da çok duygusal etkisi olan bir şeyin. Bu bir doğum olabilir, araba kazası, ya da maçı alan basket atışı olabilir. Beyniniz heyecanlanır ve der ki "Bunu lütfen hatırla. Bu çok önemli!"
Dopamin hatıra oluşumunda çok önemlidir. Bu görevlerinden bir tanesidir. Dahası, eğer çok adrenalin salgılarsanız, anılarınız daha da güçlenir, ve daha "önemli" hale gelirler. Deneyim daha yoğun oldukça, daha çok dopamin ve adrenalin salgılanır, ve dah agüçlü anılarınız olur. İşte bu şekilde çalışır. Yani, şu an yaptığınız da, bir patika oluşturmak için "yürümek" yerine, bu patikayı oluşturmak için ot yolucu kullanıyorsunuz.
Eğer porno izlerken heyecan, korku, şok, tiksinti, suçluluk ya da utanç duygularını yaşıyorsanız, anılarınızı güçlendiriyorsunuz. İyi bir tavsiye olan "kendini suçlama, utanma" dedikleri iyi bir şeydir. Bunları yapmak hiçbir zaman işe yaramaz.
| <Önceki | Üst | Devam Et > |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder